Jan hr. Zamoyski

Z cyklu: Skradzeni literaturze - Poeci i Pisarze Wyklęci

PLANTY NOCĄ

Zwabione lamp rozbłyskiem w swym tańcu diabelskim Wirują zim motyle, jakby skrzydeł gwarem Ożywić chciały mury i na bajek miarę, Wyczarować z nich obraz – tajemny i sielski.

Gdy chmury wiatr rozczesał, blask srebrno anielski Zalał schylone dachy pod wieków ciężarem, Groty wieżyc uśpione gwiazd migotu czarem, I śnieżną Plant koroną oplótł gród Wawelski.

I ciche ślady błądzą wśród białej zieleni Kasztanów, lip rozpartych jak Rynku podcienia, Szept głuchy zatrzepocze – czyż ptak wśród listwienia? Kryształ sopli w gałęziach to skrzy się to mieni, Zda się, że myślą płyniesz po wieków przestrzeni Grodu, który w śnie białym w bajkowy się zmienia… Rawicz, zima 1954/55 r.

SŁOWIK(dawno nie słyszany)

I któż cię słucha śpiewaku wieczorny, Twych cudnych treli kaskady? Gdy życia tętent szalony, upiorny Zagłusza twe serenady?

I któż ci płaci, śpiewaku ruczajów, Za twoje pieśni miłości? Czy księżycowy strumień w gaju Nagrodą twojej świetności?

A ja słuchając zakochane pienia Myśli i ucho me pieszczę, Gdy nocą wchodzi cichy krok milczenia. Słowiku! Śpiewaj mi jeszcze…

Rawicz, wiosna 1955 r.

Jan hrabia Zamoyski herbu Jelita (1912 – 2002 r.) - ostatni ordynat ordynacji Zamoyskich. W latach 1931-32 r. odbył służbę w Szkole Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. Ukończył studia w Instytucie Handlu i Ekonomii w Nancy, a następnie SGH w Warszawie. W wojnie obronnej 1939 r. w szeregach 3 Dywizji Piechoty Legionów. Od 1940 r. w ZWZ/AK. Należał też do tajnej organizacji ziemian „Uprawa”. Działał w Radzie Głównej Opiekuńczej, wraz z żoną uratował bezpośrednio 460 dzieci Zamojszczyzny, a dla kolejnych 1500 założył 4 szpitale. Zajmował się także opieką nad ludnością cywilną, przechowywaniem zagrożonych aresztowaniem działaczy podziemia wojskowego i kulturalnego, jeńców zbiegłych z obozów i Żydów uratowanych z getta. Wspomagał materialnie Komendę Główną AK, Delegaturę na Kraj i lokalne oddziały. Po wkroczeniu Armii Czerwonej na zamojszczyznę aresztowany, jak wielu ziemian, za samo pochodzenie. Zwolniony po 8 miesiącach próbuje podjąć pracę na Wybrzeżu. Aresztowany ponownie w 1949 r. za kontakty z działaczami WiN po półrocznym ciężkim śledztwie na Mokotowie skazany na 25 lat więzienia. Więzień Wronek, Mokotowa, Rawicza, kamieniołomów w Piechcinie, Inowrocławia.

Więcej http://przewodnicyzamosc.pl/archiwa/10313 fot. Jan hr. Zamoyski (źródło: przewodnicyzamość.pl)