mjr. Stanisław Skalski skazany na karę śmierci

7 kwietnia 1950 r. Wojskowy Sąd Rejonowy, na rozprawie niejawnej, wydał wyrok w sprawie Sr. 311/50. Przewodniczący, mjr Mieczysław Widaj, oraz ławnicy: mjr Ludwika Birbowska i mjr Mikołaj Danielewski, skazali mjr. Stanisława Skalskiego na karę śmierci, utratę praw obywatelskich oraz przepadek całego mienia.

Stanisław Skalski został skazany za przekazywanie attaché wojskowemu ambasady USA informacji nt. dyslokacji jednostek lotnictwa wojskowego na terenie Polski oraz sprzętu lotniczego używanego przez lotnictwo ludowego Wojska Polskiego. Zarzucono mu również kontakty z attaché wojskowym ambasady Wielkiej Brytanii oraz przekazanie Władysławowi Śliwińskiemu (oskarżonemu o współpracę z MI6) informacji nt. stanu i wyposażenia jednostek polskiego lotnictwa oraz szkolenia kadry lotniczej.

Akt oskarżenia został oparty na zeznaniach Władysława Śliwińskiego, który zeznał, że zamierzał pozyskać Skalskiego do współpracy, ale do tego nie doszło. Uznano, że Śliwiński próbuje bronić Skalskiego i de facto jego zeznania świadczą, że Skalski działał świadomie na szkodę Państwa Polskiego. Zarzucono mu brak czujności w kontaktach z przedstawicielami ambasad USA i Wielkiej Brytanii, których nastawienie do komunistycznej Polski musiało mu być znane z racji zajmowanych stanowisk. W przypadku Władysława Śliwińskiego Skalskiemu zarzucono, że w kontaktach z nim nie uwzględnił faktu, że jest on... żonaty z Angielką.

Zasługi Stanisława Skalskiego w walce z III Rzeszą zostały przez sąd odrzucone, ponieważ uznano, że walczył nie dla dobra Polski, a jedynie „dla dobra państw imperialistycznych, na których służby przeszedł”.

4 stycznia 1951 r. Najwyższy Sąd Wojskowy oddalił apelację obrońcy Stanisława Skalskiego i utrzymał wyrok WSR w mocy. 29 stycznia 1951 r. Bolesław Bierut, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, skorzystał z prawa łaski i zmienił orzeczoną karę śmierci na dożywotnie więzienie. 30 marca 1956 r. Naczelny Prokurator Wojskowy wystąpił z wnioskiem rewizyjnym, a 11 kwietnia Zgromadzenie Sędziów Najwyższego Sądu Wojskowego umorzyło postępowanie karne przeciwko Stanisławowi Skalskiemu i zarządziło wypuszczenie go na wolność.

W zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej zachowały się materiały sprawy prowadzonej przeciwko niemu przez byłe służby PRL oraz materiały z postępowania sądowego. Dodatkowo dysponujemy listami pisanymi przez Stanisława Skalskiego do p. Ireny Findeisen-Bellert, pozyskanymi w ramach projektu Archiwum Pełne Pamięci.

Z mat. IPN