Aresztowane przez bezpiekę małżeństwo, w więzieniu na Rakowieckiej rodzi się ich córka, której ojciec z wyrokiem śmierci zostaje zamordowany strzałem w tył głowy...
W Muzeum odbyło się w zeszłym roku spotkanie z Amelią Walicką, kto®a urodziła się na Rakowieckiej w więzieniu.
W Archiwum IPN znajdujemy:
„
Ocalić historię Walickich”
Gorąco zachęcamy do zapoznania się z kolejną odsłoną naszej serii podcastów projektu Archiwum Pełne Pamięci „… aby każdy okruch historii został uratowany!”.
Dwudziestego pierwszego stycznia 1949 r. w szpitalu więziennym przy ul. Rakowieckiej w Warszawie Halina Walicka z domu Rytel urodziła córkę Elżbietę Amelię. Ojcem dziewczynki był więzień Mokotowa por. Wacław Walicki, który nigdy nie poznał, a nawet nie zobaczył swojej córki…
Tak zaczyna się historia naszej obdarowującej – Pani Elżbiety Walickiej, która w maju 2018 r. odwiedziła Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie – tam, gdzie skończyło się życie jej ojca, a jej rozpoczęło – i przekazała do Instytutu Pamięci Narodowej rodzinne pamiątki.
Miłość w czasach wojny
Wacław Walicki (ur. 1903 r. w Mińsku Litewskim) w 1932 r. wstąpił do harcerstwa i tam właśnie poznał młodziutką Halinę Rytel – swoją przyszłą żonę. Jednak trudna sytuacja w kraju, przekreśliła ich plany o wspólnym życiu na kilka kolejnych lat. W październiku 1939 r. Wacław był członkiem Organizacji Związek Bojowników o Niepodległość, a później wstąpił do ZWZ-AK. W czasie II wojny światowej prowadził działalność konspiracyjną w wywiadzie AK, 7 lipca 1944 r. stanął na czele delegacji oficerów sztabowych udających się na rozmowy z przedstawicielami Armii Czerwonej wkraczającej do Wilna. W czasie tego spotkania został aresztowany przez Sowietów i trafił do więzienia na Łukiszkach, gdzie przebywał do maja 1945 r. Po odzyskaniu wolności uzyskał kartę repatrianta i wyjechał do Łodzi. Nie zaprzestał jednak działalności konspiracyjnej…
Halina Rytel (ur. 1923 r. w Wilnie) podczas wojny pracowała w fabryce obuwia Brewińskiego, truście budowlanym w Wilnie oraz jako urzędniczka w tamtejszym komisariacie miejskim. Jednocześnie jako druhna „Maria” prowadziła szkolenia i tajne nauczanie w hufcu harcerskim, a także pomagała w opiece i dożywianiu rannych w szpitalu miejskim.
Późną jesienią 1946 r. Wacław odnalazł Halinę, która w tym czasie była łączniczką Ośrodka Mobilizacyjnego. Jej zadaniem było doręczanie i odbieranie korespondencji i przekazywanie funduszy między członkami organizacji. Kolejnym etapem jej działalności konspiracyjnej była służba w Armii Krajowej, którą pełniła już razem z Wacławem.
29 listopada 1947 r. w parafii w Tuszynie-Lesie, ślubu udzielił im ks. Tomasz Rostworowski z Łodzi, którego Walicki znał sprzed wojny, kiedy wspólnie działali w harcerstwie.
Aresztowani nowożeńcy
Dwudziestego trzeciego czerwca 1948 r. w związku z ogólnopolską akcją UB o kryptonimie „X” Wacław i Halina zostali aresztowani. Wkrótce po tym zostali przewiezieni do Wrocławia, a potem do Warszawy – najpierw do aresztu przy ul. Koszykowej, a potem do więzienia przy ul. Rakowieckiej. Halina była wtedy w drugim miesiącu ciąży, była bita, często siedziała w karcerze, szantażem dotyczącym aresztowania jej matki.
W styczniu 1949 r. w szpitalu więziennym Halina urodziła córkę Elżbietę Amelię. Niestety, Wacławowi nie dane było jej poznać… Od momentu aresztowania małżonkowie już się nie zobaczyli. Wacław Walicki został rozstrzelany 22 grudnia 1949 r. w piwnicach mokotowskiego więzienia.
#ArchiwumPełnePamięci #ArchiwumIPN #APP
Szczegóły tej historii znajdziecie:
Podcast dostępny jest na Spotify: https://open.spotify.com/episode/5MZjBZFkEq3jODXqPG7Ygb...
Oraz stronie internetowej: https://archiwumpamieci.pl/ocalic-historie-walickich/