Skromne są także znaleziska pochodzące z jamy grobowej oznaczonej litera V, w której ukryto szczątki czterech żołnierzy Wileńskiego Ośrodka Mobilizacyjnego AK, a wśród nich dowódcę V Brygady Wileńskiej, mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę” kilkanaście guzików, fragmenty obuwia, połamany grzebień, Nie można precyzyjnie określić, czyją były własnością - w zbiorowym dole przedmioty mogły ulegać przemieszczeniom.
W środkowej gablocie na drugim poziomie umieszczono szczególne przedmioty: medaliki i krzyżyki. Jest ich niewiele, nie maja łańcuszków (z jednym wyjątkiem), co świadczy o tym, ze były przez swych właścicieli ukrywane, być może zaszyte w odzieży Wystawa jest skonstruowana tak, by nie rozdzielać przedmiot6w wy- dobytych z jednej jamy, tzn. gablota odpowiada całości znaleziska wydobytego z jednego miejsca, jednak przedmioty o charakterze sakralnym zostały pokazane w innym kontekście, Znalazły się w jednej gablocie, ustawionej w centralnym punkcie I pietra Pawilonu X, przed kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. W kościołach w Polsce istnieje do dziś zwyczaj umieszczania przy obrazach Matki Boskiej darów wotywnych - różańców, biżuterii, krzyżyków etc. Ta gablota ma nawiązywać do tego obyczaju. Przedmioty, które towarzyszyły skazańcom w chwili śmierci, są świadkami zbrodni, ale i świadectwem wiary. W tej gablocie znajduje się także jedyny przedmiot, który nie pochodzi z Kwatery Ł. To ryngraf Bohdana Olszewskiego, żołnierza NSZ, powieszonego 18 maja 1946 r., z wyrytym jego imieniem i nazwiskiem oraz słowami ,,Eviva NSZ. Hic transit gloria mundi". Został odnaleziony przez zespół badaczy z Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN na warszawskim cmentarzu na Bródnie, na którym dokonywano tajnych pochówków więźniów straconych w praskim więzieniu przy ul. Namysłowskiej, tzw. Toledo.
Jeden z medalików w trakcie zabiegów konserwatorskich ujawnił na rewersie wydrapane jakimś cienkim przedmiotem trzy imiona: Wacek, Halina, Amelia. Należał do zamordowanego w 1949 r. w więzieniu na Mokotowie Wacława Walickiego i wraz z nim spoczął w nieoznaczonej jamie grobowej na Kwaterze Ł. Halina to imię aresztowanej wraz z nim żony; Amelia - urodzonej w więzieniu córki. Po siedemdziesięciu latach córka zobaczyła przedmiot, o którego istnieniu nie wiedziała, a który był nie tylko pamiątka po ojcu, ale i listem od człowieka, który jej nigdy nie widział,
W archiwach IPN zachowała się dokumentacja uzupełniająca obraz dramatu rodziny Walickich - prośby o ułaskawienie Haliny Walickiej, rokrocznie pisane przez jej matkę, Filomenę Rytel. Na tych petycjach najczęściej figurują odręczne dopiski: „bez biegu”, „pozostawić bez biegu”. Dopiero w kwietniu 1957r. Najwyższy Sąd Wojskowy dochodzi do wniosku, iż: brak jest dowodów w sprawie uzasadniających skazanie Rytel Haliny... Ogólnikowe stwierdzenia, że skazana pełniła funkcję łączniczki siatki szpiegowskiej ... nie mogą stanowić podstawy do ... skazania". Halina Walicka spędziła w więzieniu osiem lat.
Ostatnią część wystawy stanowi opowieść o działaniach poszukiwawczych, jakie były prowadzone w Kwaterze Ł w latach 2012-2017 przez zespół IPN kierowany przez prof. Krzysztofa Szwagrzyka. W formie reportażu zaprezentowane są kolejne etapy prac. W celach - odsunięte od bezpośredniego oglądu widza - ukazane są jamy grobowe, w których archeolodzy odsłaniali wrzucane bezładnie, często do zbiorowych dolów, poprzerastane korzeniami ludzkie szczątki.
Osobne miejsce poświecono odkryciu jamy grobowej Zaporczyków: Dół, w którym znaleźliśmy szczątki pana majora Hieronima Dekutowskiego „Zapory” początkowo nie był dla nas niczym szczególnym. Pracowaliśmy tam pełne trzy dni. A działo się tak dlatego, że ktoś starał się doprowadzić do tego, że na bardzo wąskiej przestrzeni zostanie wciśniętych ośmiu mężczyzn. I dopiero ostatniego dnia doszliśmy do ostatnich szczątków. Dzisiaj już wiemy, że były to szczątki pana majora Hieronima Dekutowskiego „Zapory”. Oprawcy rzucili go najgłębiej, twarzą do ziemi. Miał zgiętą rękę, zgiętą nogę, a więc wrzucili go do tego miejsca, a na nim układali szczątki jego najbliższych współpracowników. Prof. Krzysztof Szwagrzyk, wypowiedz z filmu ,,Zapora", rez. K. Starczewski.
Gdy wyprowadzano z Powązek szczątki odnalezionych po zakończeniu prac w 2012 r. nikt jeszcze nie wiedział, że na czele konduktu pogrzebowego niesiono trumnę ze szczątkami ,,Zapory".
W jednej z cel w ostatniej części ekspozycji eksponowane są fragmenty tkaniny - jedyne przedmioty, jakie zachowały się w dole, w którym spoczywały szczątki wyższych dowódców marynarki wojennej, zamordowanych w grudniu 1952 r. - Stanisława Mieszkowskiego, Zbigniewa Przybyszewskiego i Jerzego Staniewicza. Skromna zawartość gabloty kontrastuje ze zdjęciem z uroczystego pogrzebu komandorów, który miał miejsce w grudniu 2017 roku, sześćdziesiąt pięć lat po ich śmierci. Życzenie ,,ludzkiego pochowania", wyrażone przez wdowę po komandorze, wreszcie zostało spełnione: Proszę o zezwolenie na ekshumacje zwłok celem ludzkiego pochowania. Zwracałam się już w tej sprawie do Generała Prokuratora oraz Naczelnego Prokuratora Wojskowego, od których otrzymałam odpowiedzi odmowne, motywowane nieznajomością miejsca pochowania mojego męża... Anna Mieszkowska, wdowa po kmdr. Stanisławie Mieszkowskim.
Swoistym podsumowaniem zarówno wystawy, jak i prac są cyfry: prowadzone w pięciu etapach, trwające w sumie 153 dni prace poszukiwawcze pozwoliły odnaleźć szczątki około 300 osób. Większość spośród odnalezionych stanowią zamordowani w więzieniu przy Rakowieckiej więźniowie polityczni. W pracach uczestniczył zespół około 50 specjalist6w z różnych dziedzin, wspierany przez wolontariuszy. Przesiano ponad 1000 ton ziemi, by mieć pewność, że nie pozostawiono na Łączce żadnych szczątków ludzkich, by każdy miał szansę, na ludzki pochówek.
Morawiecki Kornel
Kornel Morawiecki
1941-2019
,,Solidarność”, „Solidarność Walcząca”
Urodzony 3 maja 1941 r. w Warszawie w rodzinie inteligenckiej. Po ukończeniu IV LO im. Adama Mickiewicza w Warszawie zamierzał dostać się na medycynę, lecz ostatecznie w 1958 r. studiował fizykę na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1970 r. obronił doktorat z kwantowej teorii pola. Początkowo był pracownikiem naukowym Instytutu Fizyki Teoretycznej UWr, a od 1973 r. – Politechniki Wrocławskiej. Działalność opozycyjną rozpoczął w 1968 r. uczestnicząc w studenckich strajkach i wiecach. W 1979 r. rozpoczął współpracę z ,,Biuletynem Dolnośląskim”, którego wkrótce został redaktorem i drukarzem. Podczas pierwszej pielgrzymki papieża był pomysłodawcą transparentu „Wia- ra – Niepodległość”. W 1980 r. Morawiecki włączył się aktywnie w tworzenie struktur ,,Solidarności”, był delegatem Związku na I Krajowy Zjazd Delegatów w Gdańsku-Oliwie. Podczas Zjazdu postulował przygotowanie instrukcji na wypadek wprowadzenia stanu wojennego. Po wydrukowaniu cyrylicą w ,,Biuletynie Dolnośląskim” apelu do żołnierzy sowieckich stacjonujących w Polsce został we wrześniu 1980 r. krótko aresztowany, lecz wskutek protestów ,,Solidarności” i po- ręczenia Rektora Politechniki – zwolniony. Wytoczono mu jednak proces, przerwany z powodu wprowadzenia stanu wojennego.
Założyciel:
9 listopada 1987 Kornel Morawiecki został zatrzymany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa we Wrocławiu.
Przetransportowano go do Warszawy i osadzono w areszcie na Rakowieckiej, gdzie przetrzymywany był w całkowitej izolacji.
Jan Olszewski namówił go do zgody na opuszczanie kraju.
Prosto z Rakowieckiej przewieziony na lotnisko
30 kwietnia 1988 opuścił kraj udając się do Włoch.
13 XII udało mu się uniknąć aresztowania i podjął się organizacji druku i kolportażu pisma NSZZ „S” regionu Dolny Śląsk „Z Dnia na Dzień”.
Był założycielem Solidarności Walczącej – organizacji powołanej w czerwcu 1982 r. w wyniku narastających rozbieżności w Regionalnym Komitecie Strajkowym NSZZ „Solidarność” Dolny Śląsk. Władysław Frasyniuk był przeciwnikiem organizowania we Wrocławiu manifestacji ulicznych. Tymczasem grupa działaczy skupionych wokół Kornela Morawieckiego planowała zorganizować manifestację na przypadające 13 czerwca 1982 r. półrocze wprowadzenia stanu wojennego. W wyniku braku porozumienia Morawiecki zrezygnował z funkcji redaktora związkowego pisma „Z Dnia na Dzień” zakładając nowe – pod tytułem „Solidarność Walcząca”, którego pierwszy numer wyszedł z datą 13 czerwca 1982 r. Sukces demonstracji we Wrocławiu, w której brało kilkadziesiąt tysięcy osób potwierdził słuszność obranego kierunku. Morawiecki zawiązał 1 lipca 1982 r. Porozumienie Solidarność Walcząca, które 11 listopada 1982 r. przekształciło się w Organizację Solidarność Walcząca. W latach 1982–1990 w działalność SW zaangażowanych było około 3–4 tysiące osób, a organizacja wydawała ponad 130 tytułów prasowych, miała własne nadajniki radiowe i sprzęt umożliwiający podsłuchiwanie rozmów esbecji. Oddziały tej organizacji działały w całym kraju: Białymstoku, Jeleniej Górze, Katowicach, Koninie, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Opolu, Pile, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Tarnobrzegu, Toruniu, Trójmieście, Warszawie i Zgorzelcu, jej grupy w dalszych kilkunastu miastach, a SW w połowie lat 80. stałą się największą po związkowej „Solidarności” strukturą podziemną w Polsce.
Morawiecki był jednym z najdłużej się ukrywających działaczy podziemia, został aresztowany 9 listopada 1987 r. Przetrzymywany w Areszcie Śledczym na Rakowieckiej. W maju 1988 r. władze wydaliły go z kraju. Do Polski powrócił nielegalnie w sierpniu 1988 r. Był przeciwnikiem rozmów z komunistami i umowy przy Okrągłym Stole.
Zmarł w Warszawie 30 września 2019 w wyniku ciężkiej i długotrwałej choroby.
na podstawie życiorysu udostępnionego przez Solidarność Walczącą