top of page

Stański Tadeusz

Image-empty-state_edited_edited.jpg

Tadeusz Stański

1948-

Konfederacji Polski Niepodległej
Polskiej Partii Niepodległościowa
Porozumienia Partii i Organizacji Niepodległościowych

Urodzony 27 maja 1948 roku w Błoniu Małym na Podlasiu. Rodzice przeprowadzają się do Warszawy gdy Tadeusz jest jeszcze małym dzieckiem. Zamieszkali na Muranowie, gdzie 11 letni Tadeusz spotyka Jerzego Strzałkowskiego żołnierza września, konspiratora, powstańca warszawskiego, legendarnego twórcę oddziałów "Jerzyków", bohatera walk pod Pociechą, wychowawcę i pedagoga. Ta postać ma ogromny wpływ na dorastającego Tadeusza. Potrafi przekuć ukształtowany w mocnej podlaskiej rodzinie i na warszawskiej ulicy charakter w zamiłowanie do pracy na lecz innych, równocześnie zaszczepiając miłość do Polski i jej tradycji. Tu uczy się przywództwa, szybkiego podejmowania decyzji i odpowiedzialności za siebie i innych. Jednak gdy ma podjąć studia to tak jak wielu mu podobnych nie może studiować na uczelniach państwowych. Przygarnia go pod swe skrzydła Akademia Teologii Katolickiej w Warszawie, gdzie studiuje prawo kanoniczne.

Założyciel i aktywny członek

W Areszcie Śledczym na Rakowieckiej przetrzymywany podczas procesu KPN od lipca 1981 roku do października 1982 roku. Wyrok odsiadywał w Barczewie.

42 razy aresztowany. Łącznie spędził w więzieniu 40 miesięcy.

Po obronieniu dyplomu w 1973 roku chwyta się tak jak podczas studiów różnych dorywczych prac. Dopiero w 1974 roku dostaje propozycję pracy w Stowarzyszeniu PAX. Gdy w 1975 roku w wyniku reformy administracyjnej przeprowadzonej przez Gierka powstaje 49 województw powstaje konieczność wyznaczenia przewodniczących w każdym z nich. Stański zostaje przewodniczącym Oddziału Wojewódzkiego w Siedlcach. Posiadanie tego stanowiska pozwala mu na rozpoczęcie budowania struktury młodych katolików wokół wartości narodowych i chrześcijańskich. Organizuje prelekcje, odczyty. W latach 1976-1977 redaguje niezależne pismo „Przegląd”. Jest to tekst przepisywany na maszynie wydawany w niewielkim nakładzie. Widząc dynamicznie rozrastającą się organizacją i drzemiący w niej potencjał podejmuje z grupą działaczy, m.in. Tadeuszem Jandziszakiem i Romualdem Szeremietiewem próbę wprowadzenia zmian organizacyjnych i programowych w stowarzyszeniu PAX. Za co 1978 roku zostaje przymuszony do rezygnacji ze stanowiska w PAX-ie. Od marca 1977 – 1983 rozpracowywany przez Wydział IV Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Siedlcach/Wydz. III-2 KS MO/SUSW w ramach KE/SOR "Mecenas".

W 1979 roku krystalizuje się pomysł powołania legalnej partii opozycyjnej. 3 maja 1979 roku odbyło się spotkanie w domu Stańskiego. Podczas ustalania szczegółów dotyczących formalności, które trzeba wykonać aby partia byłą legalna Stański zaproponował dla niej nazwę Konfederacja Polski Niepodległej, którą entuzjastycznie przyjęto. 1 września 1979 roku na obecnym pl. Piłsudskiego pod Grobem Nieznanego Żołnierza ogłoszono oficjalnie powstanie KPN-u. Stańskiego nie było przy tym akcie ponieważ został prewencyjnie zatrzymany. Jeden z najaktywniejszych działaczy KPN. Od października 1979 do grudnia 1984 jest członkiem Rady Politycznej KPN, która od września 1979 roku wydaje „Gazetę Polską”. Redaguje i pisze w tej gazecie. Jest również w Kierownictwie Akcji Bieżącej, gdzie odpowiedzialny jest za sprawy organizacyjne. KPN powstała jako legalna partia i zgłosiła ośmiu kandydatów na wybory do Sejmu wiosną 1980 roku(wśród nich był Stański), które zostały przez PZPR odrzucone. Dlatego KPN zdecydował się na akcję bojkotu wyborów do Sejmu pokazując swój przykład jako na dowód braku demokracji w Polsce a co za tym idzie bezsensowność brania udziału w głosowaniu. Za organizację akcji bojkotu odpowiadał Tadeusz.

28 sierpnia 1980 zostaje zatrzymany. W wyniku Porozumień Sierpniowych zwolniony, aresztowany ponownie w listopadzie 1980 roku wraz z T. Jandziszakiem, L. Moczulskim i R. Szeremietiewem za „publiczne lżenie narodu polskiego” . Wielokrotnie przesłuchiwany ale nie są stawiane im żadne zarzuty. Zwolniony w czerwcu 1981, ponownie aresztowany w lipcu 1981. Zostaje osadzony w Areszcie Śledczym na Rakowieckiej. Sądzony w procesie przywódców KPN-u, początkowo przez Sąd Wojewódzki w Warszawie, a po wprowadzeniu stanu wojennego przez Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Oskarżony o „próbę zerwania jedności sojuszniczej ze Związkiem Radzieckim oraz obalenia przemocą określonego w Konstytucji ustroju PRL”. Ostatnie słowa, które wraz z kolegami wygłosił dowodziły, że ich działanie było zgodne z prawem PRL-u i wyrok skazujący będzie bezprawnym w świetle obowiązującego prawa. Mimo tego 8 października 1982 wyrokiem sądu został skazany na 5 lat więzienia. Zostaje osadzony w ZK w Barczewie w najcięższym z więzień. Jest jednym z organizatorów protestów o status więźnia politycznego. Jako więźniowie polityczni nie chcieli być traktowani kryminalni, nie chcieli też siedzieć z kryminalnymi i zbrodniarzami niemieckimi. W więzieniu tym odbywał karę za zbrodnie niemieckie Koch i początkowo siedział z nimi na jednym pawilonie. W sierpniu 1984 roku zwolniony na mocy amnestii. 9 grudnia 1984 roku z czołowymi działaczami KPN: Tadeuszem Jandziszakiem, Zygmuntem Goławskim, i Romualdem Szeremietiewem, opuszcza KPN w wyniku braku porozumienia z Moczulskim co do kształtu i sposobu działań partii. 22 stycznia 1985 roku zakładają Polską Partię Niepodległościową. W 1987 PPN podjął współpracę z organizacjami niepodległościowymi w celu stworzenia politycznej przeciwwagi dla zwolenników porozumienia z władzami komunistycznymi, skupionymi wokół Lecha Wałęsy. W wyniku tego porozumienia 3 maja 1987 roku współtworzy Porozumienie Partii i Organizacji Niepodległościowych.

Stański był przeciwnikiem porozumień Okrągłego Stołu z 1989 roku. Razem z PPN i PPiON zbojkotował wybory 4 czerwca 1989 roku i namawiał społeczeństwo do tego poprzez akcje ulotkowe. Od 1990 roku właściciel i prezes firmy Lex-Service, pierwszej prywatnej kancelarii adwokackiej w Polsce. Nie zaprzestał jednak działalności politycznej i w latach 1990-1992 był członkiem władz krajowych PPN-Partii Nowej Prawicy, w latach 1993-1995 wiceprzewodniczącym Ruchu Trzeciej Rzeczpospolitej. W 1994 współtworzył blok polityczny Konwent św. Katarzyny. Był członkiem Sekretariatu Ugrupowań Centroprawicowych, organizator Klubu Polskiej Myśli Politycznej. Obecnie Prezes Fundacji Walczącym o Niepodległość, Wyklętych, Pokrzywdzonych, Internowanych, Więzionych, która działa w celu właściwego upamiętnienia opozycji antykomunistycznej.

A.H-R na podstawie Encyklopedii Solidarności i relacji Tadeusza Stańskiego

WIĘŹNIOWIE RAKOWIECKIEJ

bottom of page