top of page

OFIARY RAKOWIECKIEJ

Image-empty-state_edited_edited_edited_e

por. Ksawery hr. Grocholski

ps. „Leonard”

1903-1947

 

Armia Krajowa, Wolność i Niezawisłość

Żył 44 lata

Ksawery hr. Grocholski urodzony 14 lutego 1903 r. na Podolu w rodzinnej rezydencji w Strzyżawce pod Winnicą. W okresie międzywojennym Ksawery uzyskał dyplom handlowca w Akademii Handlowej w Antwerpii oraz Wydziału Prawa Uniwersytetu w Brukseli. Po studiach osiadł w Warszawie, gdzie założył rodzinę i zajmował się administrowaniem licznych majątków będących w posiadaniu rodziny. Po wkroczeniu Niemców do Warszawy został aresztowany i więziony między innymi w Oświęcimiu. Ponieważ jego żona była Austriaczką, udało się wynegocjować ułaskawienie od władz okupacyjnych. Po powrocie na wolność dołączył do szeregów AK. W stopniu podporucznika pełnił funkcje wywiadowcy. W 1944 roku brał udział w Powstaniu Warszawskim. Po zakończeniu II wojny światowej od grudnia 1945 roku pod pseudonimem „Leonard” działał w strukturach WiN – w komórce wywiadowczej, którą została rozpracowana przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa w 1946 roku. Aresztowany 14 listopada 1946 roku w Brwinowie pod Warszawą. 14 stycznia 1947 roku skazany na karę śmierci pod zarzutem „przekazywania informacji ważnych dla bezpieczeństwa państwa ambasadorowi obcego mocarstwa” przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie. 7 Lutego 1947 roku NSW utrzymał wyrok w mocy. Bolesław Bierut mimo nadsyłanych listów z prośbą o ułaskawienie oraz protestów m.in. od duńskiego publicysty Emila Dehna zdecydował, że z prawa łaski nie skorzysta. 19 lutego 1947 roku wyrok zatwierdzono. 24 lutego wykonano wyrok śmierci. Rozstrzelany wraz z Witoldem Kalickim i Waldemarem Baczakiem na terenie więzienia mokotowskiego w Warszawie. Zamordowany 10 dni po swoich 44 urodzinach.
Uniewinniony 8 marca 1991r. wyrokiem Izby Wojskowej SN.

A.H-R z mat IPN

bottom of page